Płaca minimalna nie powinna być podnoszona. Powoduje, że wszyscy biedniejemy.

W niniejszym wpisie dowiesz się, dlaczego podnoszenie płacy minimalnej, a zwłaszcza tak wysokie jak podniesienie płacy minimalnej w 2023 roku, uważam za złe rozwiązanie. Rząd podniesie stawkę od stycznia 2023 roku do kwoty 3490, natomiast od lipca o kolejne 110 złotych brutto. Równocześnie w przypadku umów zleceń wzrośnie minimalna stawka godzinowa do 22,80 zł brutto. Opisuję także, że nie ma to sensu oraz przedstawiam inny wariant realnego podnoszenia płac.

Wszelkie statystki pokazują, iż odgórne podnoszenie wskaźników takich jak minimalne wynagrodzenie oraz minimalna stawka godzinowa nie sprawia lub sprawia w małym stopniu, że społeczeństwo stanie się bogatsze.

Jak wpływa podnoszenie płacy minimalnej na zamożność Polaków.

Okazuje się, że sztuczne podnoszenie płacy minimalnej, a zatem uzależnione od merytorycznej (rzadkie zjawisko) lub populistycznej decyzji rządu, średnio zmienia współczynnik zamożności pracowników i całego społeczeństwa.

Weźmy przykład:

Cena samochodu VW Polo i możliwości finansowe na przestrzeni lat.

Ceny zaczerpnięte z :

2017 : http://cenniki.konfigurator-vw.pl/pdf/RM2018_RP2017/nowe_polo.pdf

2022: https://cenniki.volkswagen.pl/Polo-RP2022-RM2022.html?intcmp=xf_cennik_nowe_polo-xf_cennik_nowe_polo-cenniki

Rok	Pensja minimalna brutto	Cena VW Polo,1.0 TSI 70kW/95KM, manualna, 5‑biegowa	ile pensji brutto potrzeba na auto	Koszt paliwa	Koszt paliwa przy 12000 rocznie przebiegu i zuzyciu 5 litrów
2017	2000	54890	27,44	4,65	2790
2022	3010	79790	26,50	6,48	3888

Może zatem inne porównanie. 

Mieszkanie Poznań i Wrocław 2017 i 2022, II kwartał w obu przypadkach.

Źródła: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ceny-transakcyjne-mieszkan-II-kw-2022-r-Raport-8403466.html

Poznań
Rok	Pensja minimalna	cena metra	ile pensji za jeden metr
2017	2000	5458	2,729
2022	3010	7114	2,36345515
Wrocław
Rok	Pensja minimalna	cena metra	ile pensji za jeden metr
2017	2000	5432	2,716
2022	3010	8295	2,755813953

Powyższe przykłady jasno wskazują, że przez ostatnie 5 lat płaca minimalna wzrosła o 50 %. Jednocześnie koszty dóbr i usług wzrosły równomiernie. Siła nabywcza pieniądza nie wzrosła. 

Dlaczego społeczeństwo biednieje, gdy jest podnoszona płaca minimalna

Podnoszenie skokowe pensji minimalnej nie powoduje podnoszenia skokowego wynagrodzenia pracowników, którzy zarabiają więcej niż płaca minimalna.

Czy w Waszych firmach dostajecie co roku podwyżkę o 15% ?

Okazuje się, że pozostałe osoby wręcz tracą. Ich proporcja wynagrodzenia do płacy minimalnej maleje. Co do zasady, koszty i ceny wszędzie rosną.  Stopniowo wzrost płacy minimalnej generuje wyższy poziom inflacji. Zatem ich pensje rosną wolniej niż ceny. Możemy doczekać się sytuacji, że najniższa będzie tak wysoka, że wszyscy będą pracować właśnie za tę kwotę – to teoria nieco fantastyczna, lansowana przez różnych zwolenników teorii spiskowych. 

W przypadku firm, które zatrudniają dużo osób z wynagrodzeniem minimalnym, każde podniesienie płacy minimalnej zmniejsza możliwość wzrostu innych wynagrodzeń. Większość firm ma budżet o określonej wysokości oraz siatkę płac. Jeżeli nagle trzeba 100 osobom dać podwyżkę o prawie 500 brutto, co kosztuje pracodawcę de facto 600 brutto, wówczas budżet kurczy się w firmie o 60000 miesięcznie. Wykwalifikowani fachowcy niestety będą mogli liczyć na mniejsze podwyżki za swoje usługi na rzecz pracodawcy. Ktoś kto zarabia dziś 6000 brutto raczej nie dostanie w lipcu podwyżki o 20% do 7200. Jego koszt życia natomiast, niestety przez inflację wzrośnie o 15-20%, zatem o tyle zubożeje.

Czy podnoszenie minimalnego wynagrodzenia jest motywujące?

Czy się stoi, czy się leży 3600 się należy. W tym tkwi szkopuł. Podnoszenie płac bez podnoszenia kwalifikacji, kompetencji oraz wydajności, tylko dla zasady, nigdy nie będzie dobre.

No może być dobre, ale tylko dla ZUS i US. Rząd nie ma na celu wyrównania płac do poziomu europejskiego, tylko podniesienie składek odprowadzanych do budżetu. Nadto inflacja służy rządowi. Każdy 1 % inflacji to dodatkowo do Skarbu Państwa 3 mld złotych z tytułu podatku VAT od towarów i usług. Jeżeli rząd zakłada podniesienie pracy minimalnej w 2023 roku do poziomu 3600 i równocześnie z drugiej strony informuje, iż inflacja przwidywana w 2023 jest na poziomie ponad 20 %, należy czytać to jednoznacznie. Los pracowników nie jest ważny, mamy zagranie populistyczne. Podwyżka minimalnego wynagrodzenia o 15-19% przy inflacji ponad 20% to żaden wzrost poza wzrostem na papierze. Krótko mówiąc inflacja 16 % to 48 mld VAT ponad wartość z VAT przy inflacji zero. Koszt programu Węgiel plus to 10 – 11,5 mld. Księgowo rządowi raczej to pasuje. Trochę się zapędziłem w politykę. Przepraszam.

Dlaczego w Niemczech i innych krajach płaca minimalna jest wyższa 

Minimalne wynagrodzenie powinno iść w parze z podnoszeniem wydajności i produktywności pracy. To właśnie wydajność pracy tworzy różnicę. Kraje, które są bardziej produktywne, mogą sobie pozwolić na wyższe wynagrodzenie za pracę. W dalszych punktach przedstawię, jaka jest pensja minimalna oraz jaka jest produktywność w Niemczech i innych krajach.

Polska jest liderem w Europie wschodniej pod względem podnoszenia wydajności pracy. Od kryzysu światowego z 2008 roku, nasza wydajność jest dwa razy lepsza, jednak nadal o wiele mniejsza niż w wielu krajach starej UE. 

Czym zatem jest produktywność? Produktywność to ilość dóbr, towarów i usług wyprodukowanych w danej jednostce czasu. Przykład : malarz maluje 10 m2 w godzinę, zatem w 8 godzin pomaluje jedno mieszkanie, którego powierzchnia ścian razem wynosi 80 m2. Ten sam malarz, wyposażony w maszynę do malowania natryskowego, kompresor itd. w godzinę pomaluje 30 m2. Czyli mieszkanie pomaluje w 2h40m. Firma według cennika kasuje klienta 14 zł za m2. W pierwszej wersji, pracownik w ciągu 8h pomaluje 80m x 14 pln = 1120 . W drugiej wersji, w tym samym czasie 8h , pracownik pomaluje 240 m2 x 14pln = 3360. Ewidentnie widać, iż pracodawca ma większe możliwości, aby płacić wyższe wynagrodzenie za pracę pracownikowi. W wielu firmach jest możliwość podniesienia produktywności.

Jaka jest płaca minimalna w Europie

Eurostat podaje takie informacje. Pensja w Polsce nie wypada imponująco.

Teraz wracając do produktywności.

Dane na podstawie raportu OECD przedstawione przez Aleo.com: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/4d1decbf-en/index.html?itemId=/content/component/4d1decbf-en

Jak widać korelacja produktywność – minimalne wynagrodzenie jest widoczna jak na dłoni.

Dlaczego Niemcy zarabiają więcej. Wyliczenie jest proste. Polak wyrabia w ciągu godziny produkty i usługi o wartości 39,47 EURO, Niemiec o wartości 66,45 Euro. Dla ułatwienia produktywność Niemca jest o około 70% większa. 

Wróćmy do malarza: 10m2 na godzinę, czyli 80 m2 w ciagu doby. Gdyby jego produktywność była o 70% większa to zrobiłby 136 m2. (80×1,7). Cena 14 złotych za metr. 

80 x 14 = 1120, wynagrodzenie malarza 30 złotych x 8 godzin = 240. Zysk dla firmy: 880

136 x 14 = 1904, wynagrodzenie malarza 30 złotych x 8 h = 240. Zysk dla firmy 1664.

Jeżeli pracodawca zarabia 1664 zł, to nawet jeśli da takiej produktywnej osobie 60 złotych na godzinę, czyli podwyżka 100 %, to i tak zostanie mu 1442 złote. 

Ewidentnie widać, iż w skali makro bardziej opłaca się mieć efektywnego, produktywnego pracownika i płacić mu więcej, niż mieć nieefektywnego i płacić mu mniej. Zysk jest dla obu stron. W produktywnej gospodarce zyskuje : gospodarka, kraj, pracownik i pracodawca.

Co w przypadku wzrostu wynagrodzenia za pracę? 

Jeżeli wynagrodzenie wzrasta, tak jak według obecnej wersji od lipca, sumarycznie o prawie 20%, to mamy wynik jak poniżej.

30 x 20% = 36 zł. 8 x 36 = 288 wzrost o 48 złotych.

W wersji pierwszej 48 zł to 5,45 %. Wynika z tego, że o tyle zmaleje zysk firmy.

W wersji drugiej 48 zł to 2,8 %. Tyle zmaleje zysk firmy. 

Wniosek: firma o małej produktywności, będzie 2 razy bardziej skłonna do podwyższenia ceny swojej usługi lub towaru od firmy wysoko produktywnej. Jeżeli mamy na rynku wiele firm, dla których podniesienie kosztów pracy będzie stanowiło wysokie obniżenie zysku/ generowało wysokie koszty, wówczas te firmy podniosą ceny za usługi i towary. Przerzucą ten koszt na klienta. To dalej generuje inflację.

Produktywność w pracy. Od czego zależy? 

Wiele jest czynników mających wpływ na produktywność. Niektóre są bardziej, niektóre mniej zależne od firmy, gospodarki, człowieka. 

1. Warunki naturalne – gdzie mamy firmę, warunki pogodowe, geograficzne itd. Najistotniejsze w rolnictwie i górnictwie. 
2. Kapitał ludzki – pracownicy, ich kompetencje, motywacja, dostęp. 
3. Narzędzia – czym nasi pracownicy się posługują w pracy. 
4. Rozwój firmy i inwestycje firmy. 
5. Firma sama w sobie. Jej kultura organizacyjna, sprawność HR, sposoby motywacji, szkoleń, podnoszenia kompetencji. 

Jaki wpływ na produktywność gospodarki ma Państwo?

1. Warunki naturalne. Państwo w swojej polityce może prowadzić inwestycje strukturalne typu drogi, gdzie będzie lepszy dostęp do firmy rodzimych. Może kształtować politykę środowiskową i energetyczną, prowadząc do dużej transformacji. Zjednoczone Emiraty Arabskie jeszcze kilka dekad temu uzależnione były wyłącznie od ropy. Wiedzą, że ropa może się wyczerpać. Zmienili Dubaj czy Abu Zhabi w miejscowości turystyczne na wielką skalę. Zrobili transforamację i wykorzystają inne warunki środowiskowe do generowania zysku. Nie ropa, a plaże, słońce, ekskluzywne hotele, masa atrakcji. 
2. Kapitał ludzki. To największe pole do popisu dla struktur Państwa. To one mogą kształtować efektywny, nowoczesny system szkolnictwa oraz politykę prorodzinną. Zwiększenie ilości szkół zawodowych o wysokich kompetencjach technicznych, wprowadzenie nauki o edukacji, wprowadzenie programowania JAVA, PHP czy innego jako podstawy nauczania informatyki w szkołach. Likwidacja bzdurnych uczelni, generujących niewykwalifikowanych magistrów bez żadnych kompetencji. Wprowadzenie elitarności szkolnictwa wyższego. Dalej idąc, wprowadzenie i ustawienie za pomoca ustaw wysokości płac minimalnych powiązanych z kompetencjami. Przykładowo: zatrudnienie magazyniera z kompetencją prowadzenia wózków widłowych z licencją UDT pensja ustawowa minimalna to 120% minimalnego wynagrodzenia na dany rok. Takie kompetencje powinny być zdobywane na etapie szkoły średniej. Dyplomowany technik zawodowy :elektryk, stolarz, elektronik, mechanik w swoim zawodzie może dostawać minimalnie 130% kwoty płacy minimalnej. Zmienia to mentalne podejście ludzi do kompetencji i chęci i podnoszenia. 
3. Narzędzia. Państwo może zapewnić odpowiednią dystrybucję środków własnych oraz unijnych na dofinansowanie nowych technologii oraz zakupu narzędzi w firmach. 
4. Państwo może dawać znaczne ulgi podatkowe lub możliwości odliczeń kosztów inwestycji i innowacyjności. 
5. Firmy mogą wprowadzać własne matryce kompetencji oraz ścieżek karier. Wszystko powinno być uzależnione od wzrostu kompetencji i efektywności pracowników. 

Czy coś bym dodał?

System podnoszenia płacy minimalnej dla zasady jest słaby i niesprawiedliwy. Do wyżej wymienionych dodałbym ze swojej strony:

• podniesienie stawki nocnej z mocy ustawy do poziomu dodatku 50 % do stawki podstawowej. Obecnie to 20 % od minimalnej. Około 3,58 !!! 
• możliwość odliczenia od podatku dochodowego przez osoby fizyczne kosztów szkoleń i dokształcania typu: kurs językowy, kurs przekwalifikujący  i inne. 
• możliwość odliczenia od PIT kosztów karnetów sportowych czy zakupu sprzętu sportowego przez osoby fizyczne. Zdrowy człowiek to zdrowy pracownik i zmniejszenie kosztu dla NFZ. 

Zdecydowanie najważniejsze to zmiana mentalności ludzi. Zmiana z obecnej postawy socjalno – roszczeniowej. Musimy odejść od postaw, w których ludzie mówią: Państwo zmieni najniższą, więc i tak dostanę podwyżkę. Polska, poprzez działania na poziomie zmian w edukacji oraz w relacjach społecznych, powinna skupić się na tworzeniu postawy odpowiedzialności za siebie i swój byt. Obywatel powinien być świadom, że jeżeli nic nie zrobi, będzie zarabiał płacę minimalną, która się nie zmienia. Natomiast, jeżeli jego pragnienia są większe i chce więcej zarabiać, wówczas musi podnosić swoje kompetencje i kwalifikacje.

Jeżeli działania podnoszące kwalifikacje będą promowane i równocześnie wynagradzane, wówczas zyska na tym każdy.

Podsumowanie na temat płacy minimalnej

Podnoszenie wysokości płacy minimalnej na podstawie ustaw to zabieg wyłącznie księgowy. Generuje on na papierze wyższe wynagrodzenia w kraju przeliczane na Euro i teoretyczne polepszenie losu pracowników. W gospodarce o niskiej produktywności wzrosty płac generują koszty oraz inflacje. Przekłada się to mocno na klasę średnią, której wynagrodzenia rosną mniej dynamicznie. W produktywnej gospodarce, firmy zarabiają więcej i mają więcej możliwości podnoszenia wynagrodzeń swoim pracownikom na zasadach rynkowych.

Interesują Cię podobne treści? Zapisz się do newslettera i bądź na bieżąco.